Amerikan düşünce kuruluşu Hoover Enstitüsü, Deepseek üzerine ayrıntılı bir araştırma raporu yaymladı. Raporda özetle öne çıkan vurgular:
📌 DeepSeek'in hızlı yükselişi, büyük dil modeli performansında bi atılımdan daha fazlasını işaret ediyor. Bu, ABD inovasyon stratejisi için bir uyanış çağrısı olmalı.
📌Çinli Yapay Zekâ girişimi, köklü ve giderek kendi kendine yeten durumda, çünkü yerel yetenekler (yazılımcılar) tarafından desteklendi.
📌Amerika'nın bu alandaki beşeri sermaye üstünlüğü erozyona uğramış durumda.
📌 DeepSeek geliştiricilerinin %89'u Çin kurumlarıyla bağlantılıdır; yarısından fazlası eğitim veya iş için Çin'den hiç ayrılmamış araştırmacılardan oluşuyor.
📌ABD eğitim kurumları ve enstitüleri, DeepSeek'in ABD'li araştırmacıları için bir varış noktası değil, bir fırlatma rampası görevi gördü. Bunların yaklaşık %70'i artık Çin'de çalışıyor.
DeepSeek duyurulduğunda Amerikan borsasında şok etkisi yaratmıştı. Trump da Silikon Vadisi'ne seslenerek "sizin için bir uyanış çağrısı olmalı" demişti.
Jeoteknolojik Rekabette Çok Kutupluluk
DeepSeek AI gibi girişimler, Çin’in uzun süredir uyguladığı teknoloji bağımsızlığı stratejisinin (自立自强 / “özgüven ve kendine yeterlilik”) ürünüdür. Çin artık sadece Batı'dan teknoloji ithal eden bir ülke değil; kendi temel araştırmalarını, model mimarilerini ve donanım altyapılarını geliştirebilen bir aktör hâline geldi. DeepSeek, tamamen yerli kaynaklarla geliştirildi ve bu alandaki lider şirketlerle (OpenAI, Anthropic, Google DeepMind) rekabet edebilir noktaya gelmesi bunun en büyük göstergesi.
ABD hâlâ AI çalışmalarında üstünlüğe sahip, ancak bu aşınıyor. Çin, ABD'nin bu alandaki "tekel" konumunu ciddi tehdit ediyor. Jeoteknolojik rekabette artık yeni bir safhaya girmiş durumdayız. Batı’nın uzun süre "stratejik üstünlük alanı" olarak gördüğü yapay zekânın artık çok kutuplu hâle geldiğini söyleyebiliriz.
Hoover Enstitüsünün raporu için: https://www.hoover.org/research/deep-peek-deepseek-ais-talent-and-implications-us-innovation